به نقل از سایت اخبار قرآن و متون دینی ، اسلام در جهان : به گزارش خبرگزاری مهر، بررسی ترجمه‌ها و تفسیرهای قرآن، از نظر شناخت تاریخی زبان فارسی و آگاهی به تحوّلات ساختاری آن، بسیار اهمیت دارد، زیرا این منابع از نخستین گنجینه‌های متون فارسی به شمار می‌روند که دامنه واژگانی زبان فارسی را گسترانده و بر غنای آن افزوده‌اند.
یکی از نفایس خطی کتابخانه مجلس شورای اسلامی، ترجمه قرآنی است که به قلم دانشمندی از سده ۸ق، ترجمه شده. حسن بن محمد بن حسین قمی نیشابوری، مشهور به نظام اعرج، از ناموران اهل تسنّن بوده که تا ۷۲۸ق. زندگی می‌کرده است. او از شاگردان قطب شیرازی (م ۷۱۰ق) و دارای آثار فراوانی است. نظام اعرج، شاعر نیز بوده و اشعارش به صورت پراکنده در جنگ‌ها و تذکره‌ها و سایر منابع خطی به چشم می‌خورد.
از ترجمه‌ای که نظام بر قرآن کریم نوشته، دو نسخه موجود است: نخست نسخه‌ای محفوظ در کتابخانه مجلس شورای اسلامی به شماره ۱۱۳۰۹ است، این نسخه‌ی کامل و بدون افتادگی، تنها متن ترجمه را در بر دارد. تاریخ کتابت این نسخه ۹۱۶ق است و کهن‌ترین نسخۀ این متن محسوب می‌شود. نسخۀ دوم به شماره ۱۵۰۲ در کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که در زیر آیات قرآن کتابت شده است. این نسخه را محمد بن احمد نیریزی به سال ۹۸۷ق. نگاشته است.
از آنجا که نظام نیشابوری دانشمندی مسلّط به زبان عربی بوده و به‌ویژه با قواعد صرفی و نحوی و بلاغی، آشنایی کامل داشته، ترجمه‌ای که ارائه کرده بسیار مهم و معتبر است. وی در ترجمه خود به ترجمه تحت اللفظی اکتفا نکرده و برای فهم بهتر آیات عبارات و جملاتی را به متن اضافه کرده که بسیار مفید واقع شده. نثر نظام در این ترجمه، نثری شیوا و روان و در کمال سادگی دارد و شیوه ترجمه‌اش سبب شده تا این متون از نظر ادبی و لغوی در میان متون مهم تحقیقی جا بگیرد. معادل‌سازی واژگانی از ویژگی‌های مهم دیگر این ترجمه است که می‌تواند آن را در تحقیقات لغوی و واژگانی مورد توجه سازمان‌ها و نهادهایی مانند فرهنگستان زبان و ادب فارسی قرار دهد.
ترجمه قرآن کریم، به تصحیح محمد دزفولی توسط کتابخانه مجلس شورای اسلامی، در قطع وزیری و ۷۵۴ صفحه چاپ شده و به قیمت ۵۰۰ هزار ریال عرضه می‌شود.