به نقل از سایت اخبار قرآن و متون دینی ، اسلام در جهان : به گزارش خبرگزاری مهر؛ گروه دین و اندیشه -علی بیرانوند: یکی از نکات و درس‌های بسیار مهمی که یک موحّد پرهیزکار در ارتباط و تعامل با قرآن باید سرلوحه کارهای خود قرار دهد، استخراج مهارت‌های قرآنی و به کار بستن آنها در زندگی است، در این نوشته سعی داریم به برخی از این مهارت‌های مهم و راهبردی در سبک زندگی قرآنی اشاره کنیم.
درس اول: مهارت خضوع و اطاعت پذیری در برابر باری تعالی
خدای متعال در آیه ۸۳ سوره مبارکه مائده، پرده از یک خصوصیت طلایی و شاخص برداشته است، شاخص دینی که گواه بر خضوع و حق پذیری موحدان تاریخ است، ویژگی اخلاقی و رفتاری‌ای که به موجب آن افراد با ایمان چون سخن باری تعالی را می‌شنوند، بدون هیچ عناد و تکبری اشک شوق و محبت از چشمانشان جاری می‌شود و در برابر فرمان الهی سر تعظیم و تسلیم فرو می‌آورند، «وَ إِذا سَمِعُوا ما أُنْزِلَ إِلَی الرَّسُولِ تَری أَعْیُنَهُمْ تَفیضُ مِنَ الدَّمْعِ مِمَّا عَرَفُوا مِنَ الْحَقِّ یَقُولُونَ رَبَّنا آمَنَّا فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدینَ ؛[۱] و هر زمان آیاتی را که بر پیامبر (اسلام) نازل شده بشنوند، چشم‌های آنها را میبینی که (از شوق،) اشک میریزد، به خاطر حقیقتی که دریافته‌اند؛ آنها میگویند: «پروردگارا! ایمان آوردیم؛ پس ما را با گواهان (و شاهدان حق، در زمره یاران محمد) بنویس». در واقع خضوع و حق پذیری یکی از مهمترین ارکان سعادت‌مندی است که افراد را از پرتگاه رذائل اخلاقی نجات داده و انسان را به سوی زندگی آرامش بخش سوق می‌دهد.
درس دوم: مهارت انتخاب آگاهانه و به دور از تعصب
یکی از مهمترین موانع موفقیت و پیشرفت و دست‌یابی به سعادت و شادکامی، گرفتار شدن در دام تعصبات جاهلی و تقلید کورکورانه است، در طول تاریخ افراد بی‌شماری رفتار باطل و غلط والدین و اطرافیان را برای خود حجت دانسته و بدون هیچ تأمل و تدبری در عواقب انتخاب خود، مسیر تاریک گمراهی را انتخاب کردند، خدای متعال در سوره مبارکه مائده بر این روند جاهلی و غیر هوشمندانه خط بطلان کشیده و این چنین بیان داشته است: «وَ إِذا قیلَ لَهُمْ تَعالَوْا إِلی ما أَنْزَلَ اللَّهُ وَ إِلَی الرَّسُولِ قالُوا حَسْبُنا ما وَجَدْنا عَلَیْهِ آباءَنا أَ وَ لَوْ کانَ آباؤُهُمْ لا یَعْلَمُونَ شَیْئاً وَ لا یَهْتَدُونَ ؛[۲] و هنگامی که به آنها گفته شود: «به سوی آنچه خدا نازل کرده، و به سوی پیامبر بیایید!»، میگویند: «آنچه از پدران خود یافته‌ایم، ما را بس است!»؛ آیا اگر پدران آنها چیزی نمیدانستند، و هدایت نیافته بودند (باز از آنها پیروی می‌کنند)؟!».
در زمان کنونی نیز کم نیستند افرادی که کاربرد و کارایی عقل و تدبیر و تحلیل سیاسی و اجتماعی خود را کنار گذاشته و با سرسپردن به حزب و یا مجموعه فکری خاصی مسیر آنها را برای خود حجت قلمداد می‌کنند، این در حالی است که خدای متعال برای انسان قدرت اندیشیدن و تعقّل را قرار داده است، کنار گذاشتن این پیامبر درونی می‌تواند تبعات و آثار شومی را برای زندگی مادی و معنوی انسان به دنبال داشته باشد.
درس سوم: مهارت خودسازی پیش از جامعه سازی
درس طلایی و مهم دیگری که در آیات قرآن کریم می‌آموزیم، تقدم مسائل و مباحث خودسازی بر جامعه سازی است. متأسفانه در جوامع امروزی مباحث خودسازی به طور چشمگیری کمرنگ شده است، دغدغه‌های مادی و دنیوی آن چنان افراد را به خود مشغول ساخته که باعث به حاشیه رفتن مباحث معنوی و خودسازی در زندگی‌های امروزی شده است، برخی افراد نیز تمام تلاش خود را صرف تربیت دیگران کرده‌اند، این در حالی است که قدم چشمگیری برای تربیت دینی و اخلاقی خود برنداشته‌اند، خدای متعال در سوره مبارکه مائده خطاب به جامعه انسانی این چنین می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا عَلَیْکُمْ أَنْفُسَکُمْ لا یَضُرُّکُمْ مَنْ ضَلَّ إِذَا اهْتَدَیْتُمْ إِلَی اللَّهِ مَرْجِعُکُمْ جَمیعاً فَیُنَبِّئُکُمْ بِما کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ؛[۳] ای کسانی که ایمان آورده‌اید! مراقب خود باشید! اگر شما هدایت یافته‌اید، گمراهی کسانی که گمراه شده‌اند، به شما زیانی نمی‌رساند. بازگشت همه شما به سوی خداست؛ و شما را از آنچه عمل میکردید، آگاه میسازد».
درس چهارم: مهارت کمک مؤمنانه و همیاری اجتماعی
یکی از مهمترین و با ارزش‌ترین آرمان‌های انقلاب اسلامی رسیدگی به اوضاع محرومان و مستضعفان بوده است، این آرمان مهم یکی از مهمترین عناصر پیروزی نهضت امام خمینی (ره) محسوب می‌شود. در زمان کنونی نیز هر گونه بی توجهی و سستی در اجرایی کردن این امر مهم و قرآنی می‌تواند حمایت و عقبه مردمی را از بدنه انقلاب دور نماید. باید توجه داشت که فراگیری عدالت اجتماعی در سایه رسیدگی و توجه به زندگی محرومان و نیازمندان میسّر می‌شود، این شاخص دینی در آیات متعددی از کلام الله مجید مورد سفارش و تأکید بوده است که از جمله به این آیه شریفه می‌توان اشاره کرد: «وَ لا تَطْرُدِ الَّذینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِیِّ یُریدُونَ وَجْهَهُ ما عَلَیْکَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَیْءٍ وَ ما مِنْ حِسابِکَ عَلَیْهِمْ مِنْ شَیْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَکُونَ مِنَ الظَّالِمینَ ؛[۴] و کسانی را که صبح و شام خدا را میخوانند، و جز ذات پاک او نظری ندارند، از خود دور مکن! نه چیزی از حساب آنها بر توست، و نه چیزی از حساب تو بر آنها! اگر آنها را طرد کنی، از ستمگران خواهی بود!».
در این آیه به یکی دیگر از بهانه‌جویی‌های مشرکان اشاره شده و آن اینکه آنها انتظار داشتند پیامبر امتیازاتی برای ثروتمندان نسبت به طبقه فقیر قائل شود، و معتقد بودند که نشستن آنها در کنار یاران فقیر پیامبر (صل الله علیه و آله) برای آنها عیب و نقص بزرگی است، بی‌خبر از اینکه اسلام آمده تا به اینگونه امتیازات پوچ و بی‌اساس پایان دهد، لذا آنها روی این پیشنهاد اصرار داشتند که پیامبر (صل الله علیه و آله) این دسته را از خود براند، اما قرآن صریحاً پیشنهاد آنها و این خط فکری را نفی میکند .[۵]
پی‌نوشت‌ها:
[۱]. مائده / ۸۳.
[۲]. مائده/۱۰۰.
[۳]. مائده/۱۰۵.
[۴]. انعام/۵۲.
[۵]. تفسیر نمونه، ج ۵، ص ۲۵۳.