به گزارش خبرنگار مهر، در سلسله یادداشت‌هایی که پیش روی شماست قواعد اندیشه در قرآن و به تعبیری قواعد اندیشه قرآنی توسط مصطفی عباسی مقدم استاد علوم قرآن دانشگاه کاشان از متن آیات استخراج شده است. از آنجا که اندیشه و تعقل در قرآن جلوه‌های بسیار و آثار سرشار دارد، منظور ما انواع و شاخه‌های مختلف آن یعنی هرگونه عقل‌ورزی، تأمل، فکر، تعمق، آینده نگری و عاقبت اندیشی را شامل می‌شود. منظور از قواعد هم قانونمندی‌ها و ضوابطی است که بر اندیشه مومنانه در پرتو قرآن احاطه دارند و اینک بیانی مختصر از این قواعد:

قاعده اول: حق محوری و باطل گریزی

از منظر قرآن، اندیشه تابناک و کامیاب آن است که در خدمت حق و جویای حقیقت و گریزان از باطل باشد و حتی نسبت به وجه ناقص حق یعنی نفاق هم هرگز تن ندهد. چرا که در مقام نظر، بین حق و باطل چیز دیگری نیست.

«فَمَنْ یکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَی» حقیقت محکم‌ترین دستگیره است که با ترک کامل باطل و درک کامل حق= الله حاصل می‌شود. ساحران دربار فرعون از همه چیز خود برای اندیشه توحید گذشتند و گفتند: «إِنَّا إِلَی رَبِّنَا مُنْقَلِبُونَ». پس باید از هرچه در برابر حقیقت محض قرار گیرد پرهیز کرد، مانند تعلقات خانوادگی مثل ابراهیم، تعلقات مادی مثل خدیجه، دلبستگی‌های اجتماعی مثل ساحران و مؤمن آل فرعون و نیز تعلقات صنفی و نژادی و مذهبی که البته رعایت اینها در جهان اندیشه بس دشوار است که خود را به خاطر تعلق به نژاد یا مذهب خاص دارای اندیشه برتر ندانیم.

نتیجه این کج‌اندیشی می‌شود غلو و مبالغه در مقام انسان‌هایی که خود به عبد خدا بودن افتخار می‌کردند و در ادامه، افترا و سخنان دروغ بستن به آنها به نیت تقویت دین. آری غالیان قدیم و جدید هم اندیشه داشتند اما به جای حقیقت، مذهب را محور و اصل می‌دانستند. برای رعایت و پای‌بندی به این قاعده بایستی به ترتیب و تدریج، حق‌دان، حق‌شناس، حق‌باور، حق‎جو، حق‌پذیر، حق‌گو، حق‌نما و حق‌گزار باشیم.